Louis Kahn Pera'da!

New York şehrinde Pensilvanya İstasyonu’nda bir tuvalette kalp krizinden öldü. Pasaportunda ev adresini karaladığından dolayı üç gün boyunca teşhis edilemedi. Öldüğünde 500 bin dolar borcu vardı. Ama Kahn 1974’te öldüğünde, belki de Amerika’nın en ünlü mimarıydı ve halen son derece itibarlıdır. Kahn eserlerinin düzenini ve biçimsel sentezini, gerek kişisel gerekse toplumsal olan içsel yapı doğrultusunda ve gelip geçici moda ve akımların dışında kalarak temellendirmiştir. Sanatçı, daha iyi bir dünya yaratmanın sorumluluğu ile geleceğin şekillendirilmesi için çaba gösterilmesi gerektiğinin bilincindedir. Yarının dünyasının yapılanması, bugünden başlamalı ve sıradışı bir çaba gerektirmelidir.
“Mimarlık mekanı düşüncede yaratmadır.”
Gençliğinden itibaren devamlı çizime ve müziğe çok önem vermiştir. Hatta üniversite yıllarında ona hediye edilen bir piyanoyu koyacak yeri olmadığı için yatağını atıp piyanonun üstünde uyumuştur. Yıllar sonra karısına iyi bir piyanist olamazdım ama iyi bir besteci olabilirdim diyor ki mimari eserlerinde de bu düzenleme yeteneğini gösteriyor. Buna rağmen Louis Kahn’ın neredeyse 50 yaşına kadar kendi projesi ve ofisi yok.
İtalya ve Mısır gezilerinde görüp gözlemlediği mimari eserlerden yola çıkarak kendi tarzını oluşturmuştur. Anıtsal ve zamansız eserler bırakmaya çalışmıştır. Malzemeye verdiği önemden ve malzemeyi olduğu gibi gösterme isteğinden dolayı yapılarında boya gibi kapatıcı malzemeler kullanmamıştır.
Yaşamı boyunca karşılaştığı olaylar, içinde kaynayan fikirlere biçim vermiştir. Tarihsel bağlamda Kahn, modern mimarlığın dışına çıkarak farklı anlayışlar getiren, tamamen kendine özgü yeni bir mimarlık yaratmış; hacimsel ilişkiler ve uzayı belirleyen özgün fikirler geliştirmiştir. Kahn’ın yapıtlarının önemi, kültür içinde doğmakta olan (embriyonik) gelişmeleri sezerek, yeni değerlerin arayışı içinde olmasıdır.

“Amacımız sadece hayal etmek ve önermek değil, doğanın ne yaptığını ve yapacağını da keşfetmektir.”

Kahn bir tek projeden para kazanıyor, gerisinde hep zarar ediyor. Bu arada ışıkta Louis Kahn‘ın mimari felsefesininde ışıkta önemli bir yer tutar. Çünkü mimara göre tüm kainat ışıktan oluşmuştur. Dünyamızı oluşturan tüm unsurlar hatta bizler bile bir şekilde ışıktan meydana gelen varlıklarız ünlü mimar Louis Kahn‘ a göre. Louis Kahn aynı zamanda gölgenin, aydınlık ve ışığın doğal bir parçası olduğuna inanır. Louis Kahn‘ın elinden çıkmış hiç bir yapıda tamamen karanlık bir noktayla karşılaşmazsınız. Yine Louis Kahn‘ a göre bir binada “plan” demek aydınlık alanların uyumu anlamına gelmekteydi. Louis Kahn‘ a göre Bir yapıdaki en karanlık bölge bile karanlığın nasıl bir şey olduğunu bize göstermek için ışığa ihtiyaç duyar ve bir yapıdaki her kısım bize doğal ışıkla kendisini bize göstermelidir, bir kimliğe sahip olmalıdır.

“Güneş bile bir yapının cephesine vurana kadar kerametinin farkında değildir.”
Şuanda Pera’da süren Louis Kahn’a Yeni/den Bakış Cemal Emden’in Fotoğrafları – Çizimler ve Resimler adlı sergide, 20. yüzyıl dünya mimarlığının önemli aktörlerinden, düşünür, sanatçı ve bir “mimarlık gurusu” olarak tanınan Louis I. Kahn’ın önemli yapılarına ve sanatsal çalışmalarına odaklanıyor. Sergide Kahn’ın tüm yaşamını geçirdiği, çalıştığı ve eğitmenlik yaptığı Pensilvanya’dan Dakka ve Ahmedabad’da bulunan mimari yapıtlarına ait çizim ve fotoğrafların yanı sıra seyahat eskizleri ve sergiye özel söyleşiler Müge Cengizkan’ın küratörlüğünde bir araya geliyor. Mimar ve fotoğrafçı Cemal Emden’in son birkaç yıldır belli aralıklarla ziyaret ederek belgelediği Kahn’ın yapılarına “ışıkla tektonik”, “yeri kurmak”, “programı yoğurmak” temaları çerçevesinde yeniden bakan fotoğrafları merkezine alan sergi; Kahn’ın Türkçe’ye ilk kez çevrilen kült metinleri üzerinden düşüncelerine de bir bakış sunuyor. Amerika’da öğrencisi olmuş Orta Doğu Teknik Üniversitesi kökenli mimar-eğitimcilerin Kahn ile öznel deneyim ve düşüncelerini paylaştıkları röportajlar; yazdığı veya üzerine yazılan kitaplardan bir seçki, onun çok boyutlu kişiliğini Türkiye’deki ilk Louis I. Kahn sergisi için çerçevelemeyi deniyor. Sergi 4 Mart 2018’e kadar devam edecek.

Kaynakça;
https://tr.wikipedia.org/wiki/Louis_Kahn