Unutulmaya ve Yok Olmaya Yüz Tutmuş Bir Çiçek: Ğaşula Çiçeği

Ğaşula çiçeği Şanlıurfa Halfeti Yeşilözen eski adı ile Ank köyünde yetişen ve giderek yok olan bir çiçek türüdür. İlkbaharda açıp sonbahara kadar var olur. Baharda sadece yapraklı iken yazın çiçeklerini de açar. Ğaşula (xaşula) kelimesi, yöre halkı tarafından Kürtçe isimlendirilmiş. Anadolu’nun diğer bölgelerinde yetişip yetişmediği veya Türkçe, Farsça ismi olup olmadığı ile ilgili bir bilgimiz bulunmamaktadır.

FullSizeRender — **Çizim:** Filiz Kurt, Ğaşula Çiçeği, Halfeti Yeşilözen Köyü, 2017

Ğaşula 3 mevsim boyunca var olabilen ve sonbahar aylarında özellikle Eylül – Ekim aylarında yiyeceklerin yapımında kullanılıyor.

**Fotoğraf:** Filiz Kurt, Halfeti Yeşilözen Köyü, 2017

Eylül ve Ekim ayları arasında toplanan üzümlerin suyu çıkarılır. Çıkarıldıktan sonra süzgeçten geçirilip büyük kazanlara dökülür. Bir saat sonra kaplara dökülüp soğutularak dinlendirilir. Tekrardan büyük kazanlara alınarak en az 5 – 6 saat kaynatılır ve tam bu kaynatılma işlemi sırasında Ğaşula çiçeği dediğimiz bitki, üzüm suyunun köpürmesini engellemek amacıyla karıştırılır ama bu çiçeğin pekmezde asıl kullanılma nedeni pekmezin uzun ömürlü olmasını sağlamaktır. Ayrıca pekmeze güzel koku vermesi için de kullanılmaktadır. Günümüzde bu çiçeği birçok kişi bilmemekte ve kullanmamaktadır ama eski kuşakların dediğine göre bu çiçek, pekmezin olmazsa olmazlarından. Ğaşula sadece şimdilerde kullanılan bir bitki değil, çok eskilerden beri çeşitli şekillerde kullanılan bir bitkidir. Ne yazık ki bu çiçek gün geçtikçe unutulmakta ve soyu tükenmektedir. İklim değişikliği ve bunun gibi birçok nedenden dolayı yörede giderek az görülmeye başlanmıştır. Sadece Ğaşula değil bunun gibi yüzlerce bitki, bilinçsizce tarım alanlarının yapılanması, arazi kullanımı ve bu gibi etmenlerle birlikte değerlere sahip çıkılmadığı için yok olmaktadır.

Metin ve Görsel
Filiz Kurt

Düzenleme
Aras Yazıcı
Aslıhan Mumcu